Υπάρχουν διάφορες εκτιμήσεις για τις απώλειες του Ελληνοϊταλικού πολέμου από την πλευρά της Ελλάδος και τις Ιταλίας . Το σίγουρο πάντως είναι ότι 7948 ψυχές1 παραμένουν άταφες * στα βουνά της Αλβανίας και άλλες 5340 ψυχές πέθαναν στα νοσοκομεία και άλλα 62663  παιδιά2 χωρίς χέρια ή πόδια είτε με τραύματα στο σώμα να υποφέρουν για το υπόλοιπο της ζωής τους . Βαρύ το τίμημα για την Ελλάδα που πρόταξε τα στήθια των παιδιών της για την πατρίδα , την αξιοπρέπεια , την οικογένεια και έγγραψε με δάφνινα στεφάνια νίκης ακόμα μια σελίδα στην μακρόχρονη ιστορία της . 

3 Ο Giorgio Rizzo στο βιβλίο του << Πικρός Πόλεμος >> κάνει μια εκτίμηση για τις εκατέρωθεν απώλειες του Ελληνοϊταλικού πολέμου . Ο Ελληνικός Στρατός είχε : 11911 νεκρούς , 42845 ( ή 61000 σύμφωνα με άλλη εκδοχή τραυματίες ) , 10000 ή ( 25000 κατά άλλη εκδοχή ) νεκρούς από το ψύχος ή άνδρες με κρυοπαγήματα , 1342 αγνοούμενους και 2392 αιχμαλώτους .

Απόσπασμα από το βιβλίο του Γεωργίου Ι. Σούρλα << οι ήρωες του 1940 περιμένουν >> σελ. 42

10 Δεκεμβρίου 1940 : Μετά την κατάληψη του υψώματος Γκαλίνα από το Ελληνικό 2ο Τάγμα Πεζικού

 Ημερολόγιο του εφέδρου λοχαγού Γρηγορίου Γεωργίου του 2ου Λόχου , του 2ου Τάγματος του 2ου Συντάγματος Πυροβολικού

Σαν ελάχιστο φόρο τιμής θα αναφέρω τα ονόματα των πεσόντων της κοινότητας Προδρόμου στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο .

Αντωνόπουλος Δημήτριος

τάφος άγνωστου στρατιώτη κοντά στην Κορυτσά

β) Χατζής Στέφανος του Αντωνίου

Χατζής Στέφανος

απεβίωσε στο νοσοκομείο Ιωαννίνων από κρυοπαγήματα , ετάφη στο εκεί νεκροταφείο μετά η οικογένειά του μερίμνησε για την μεταφορά των οστών στο κοιμητήριο Προδρόμου ( παλιός ) .

*Έλληνας στρατιώτης – άγνωστος

δεξιά ο Ραυτόπουλος Λάζαρος

Μεταφέρθηκε από το μέτωπο αρχικά στο νοσοκομείο Καστοριάς , μετά της Κοζάνης και τελευταία στο νοσοκομείο της Βέροιας όπου και απεβίωσε από βροχικά  . Ενταφιάστηκε στα κοιμητήρια του Ν.Προδρόμου . 

γράμμα από το μέτωπο στην οικογένειά του

                         αιωνία τους η μνήμη – ΑΘΑΝΑΤΟΙ

Δείτε τις απώλειες της Ελλάδας στον πόλεμο του ’40 και τις δηλώσεις ξένων αρχηγών

Με πολύ τιμητικά λόγια μίλησαν για την Ελλάδα οι αρχηγοί των κρατών την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

**Σημειώστε ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει τους στρατούς τεσσάρων χωρών ταυτόχρονα, Αλβανίας, Ιταλίας, Γερμανίας, και Βουλγαρίας.

 ΗΜΕΡΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Ελλάς:           219

Νορβηγία        61

Γαλλία            43  [Η υπερδύναμη της εποχής]

Πολωνία         30   

Βέλγιο             18

Ολλανδία          4

Γιουγκοσλαβία 3

Δανία               0 μέρες.[Οι Δανοί παραδόθηκαν σε έναν μοτοσικλετιστή του Χίτλερ ο οποίος μετέφερε στον Δανό βασιλιά αίτηση του Χίτλερ για διέλευση των ναζιστικών στρατευμάτων, ο Δανός βασιλιάς σε ένδειξη υποταγής παρέδωσε το στέμμα του στον μοτοσικλετιστή  για να το πάει στο Βερολίνο και στον Χίτλερ……………….]

Τσεχοσλοβακία 0

Λουξεμβούργο   0 

ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ

Οι νεκροί Έλληνες στρατιώτες ανήλθαν κατά την διάρκεια των 219 ημερών  στους 13.676.

Κατά την διάρκεια της τετραπλής κατοχής που ακολούθησε τα κατοχικά στρατεύματα εκτέλεσαν :

Αλβανοί:       1165  (Πάργα , Μαργαρίτιο, Παραμυθία)

Ιταλοί:          8000

Βούλγαροι:  25000

Γερμανοί:    50000

Συνολικές απώλειες σε ποσοστό επί του πληθυσμού (εκτελέσεις, κακουχίες, μάχες)

Ελλάς           10%     (750.000)

Σοβ. Ένωση  2,8%

Ολλανδία      2,2%

Γαλλία          2%

Πολωνία      1,8%

Γιουγκοσλαβία  1,7%

Βέλγιο         1,5%

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΩΝ    Πηγή:Ανθολόγιο Πατριδογνωσίας, Μενελάου Παγουλάτου 

Κάρολος ντέ Γκώλ, Charles de Gault 1890-1970
Πρόεδρος τής Γαλλικής Δημοκρατίας 1958-1969, αρχηγός τής Γαλλικής Αντίστασης κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

«Αδυνατώ να δώσω το δέον εύρος τής ευγνωμοσύνης πού αισθάνομαι για την ηρωική αντίσταση τού Λαού και των ηγετών τής Ελλάδος.»
(Από ομιλία του στο Γαλλικό Κοινοβούλιο μετά την λήξη τού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.)

Μωρίς Σουμάν, Maurice Schumann 1911-1992
Υπουργός των εξωτερικών τής Γαλλίας 1969-1973, Μέλος τής Γαλλικής Ακαδημίας 1974

«Η Ελλάδα είναι το σύμβολο της μαρτυρικής υποδουλωμένης, ματωμένης, αλλά ζωντανής Ευρώπης…Ποτέ μία ήττα δεν υπήρξε τόσο τιμητική για κείνους πού την υπέστησαν»
(Από μήνυμά του πού απηύθυνε από το BBC τού Λονδίνου στους υποδουλωμένους λαούς τής Ευρώπης στις 28 Απριλίου 1941, ημέρα πού ο Χίτλερ κατέλαβε την Αθήνα ύστερα από πόλεμο 6 μηνών κατά τού Μουσολίνι και έξι εβδομάδων κατά τού Χίτλερ.)

Στάλιν, Joseph Vissarionovich Tzougasvili Stalin 1879-1953
Αρχηγός τής Σοβιετικής Ενώσεως από το 1924 έως 1953

«Λυπάμαι διότι γηράσκω και δεν θα ζήσω επί μακρόν δια να ευγνωμονώ τον Ελληνικό Λαό, τού οποίου ή αντίστασης έκρινε τον 2ον Παγκόσμιο Πόλεμο.»
(Από ομιλία του πού μετέδωσε ο ραδιοφωνικός σταθμός Μόσχας την 31 Ιανουαρίου 1943 μετά την νίκη τού Στάλιγκραντ και την συνθηκολόγηση τού στρατάρχου Paulus.)

Μόσχα, Ραδιοφωνικός Σταθμός

«Πολεμήσατε άοπλοι και νικήσατε, μικροί εναντίον μεγάλων. Σας οφείλουμε ευγνωμοσύνη, διότι κερδίσαμε χρόνο για να αμυνθούμε. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευχαριστούμε».
(Όταν ο Χίτλερ επετέθη κατά τής Ε.Σ.Σ.Δ.)

Γεώργης Ζουκώφ, Georgy Constantinovich Joucov 1896-1974
Στρατάρχης τού Σοβιετικού Στρατού

«Εάν ο Ρωσικός λαός κατόρθωσε να ορθώσει αντίσταση μπροστά στις πόρτες τής Μόσχας, να συγκρατήσει και να ανατρέψει τον Γερμανικό χείμαρρο, το οφείλει στον Ελληνικό Λαό, πού καθυστέρησε τις Γερμανικές μεραρχίες όλον τον καιρό πού θα μπορούσαν να μας γονατίσουν. Η γιγαντομαχία τής Κρήτης υπήρξε το κορύφωμα τής Ελληνικής προσφοράς.»
(Απόσπασμα από τα απομνημονεύματά του για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.)

Μπενίτο Μουσολίνι, Benito Mousolini 1833-1945
Πρωθυπουργός τής Ιταλίας 1922-1945

«Ο πόλεμος με την Ελλάδα απέδειξε ότι τίποτε δεν είναι ακλόνητο εις τα στρατιωτικά πράγματα και ότι πάντοτε μάς περιμένουν εκπλήξεις.»                                  (Από λόγο πού εκφώνησε στις 10/5/1941.)

Αδόλφος Χίτλερ, Hitler 1889-1945
Αρχηγός τού Γερμανικού κράτους 1889-1945

«Χάριν της ιστορικής αληθείας οφείλω να διαπιστώσω ότι μόνον οι Έλληνες, εξ’ όλων των αντιπάλων οι οποίοι με αντιμετώπισαν, πολέμησαν με παράτολμο θάρρος και ύψιστη περιφρόνηση προς τον θάνατον….»                                       (Από λόγο πού εκφώνησε στις 4 Μαΐου 1941 στο Ράιχσταγκ.)

Σερ Αντονυ Ηντεν, Sir Robert Antony Eden 1897-1977
Υπουργός Πολέμου και Εξωτερικών της Βρετανίας 1940-1945, Πρωθυπουργός της Βρετανίας 1955-1957

«Ασχέτως προς ότι θα πουν οι ιστορικοί τού μέλλοντος, εκείνο το οποίον μπορούμε να πούμε εμείς τώρα, είναι ότι η Ελλάς έδωσε αλησμόνητο μάθημα στον Μουσολίνι, ότι αυτή υπήρξε η αφορμή τής επανάστασης στην Γιουγκοσλαβία, ότι αυτή κράτησε τούς Γερμανούς στο ηπειρωτικό έδαφος και στην Κρήτη για έξι εβδομάδες, ότι αυτή ανέτρεψε την χρονολογική σειρά όλων των σχεδίων τού Γερμανικού Επιτελείου και έτσι έφερε γενική μεταβολή στην όλη πορεία τού πολέμου και νικήσαμε.»
(Από λόγο του στο Βρετανικό κοινοβούλιο στις 24/09/1942.)

Τσώρτσιλ, Winston Churchil 1874-1965
Πρωθυπουργός τής Μεγάλης Βρετανίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

«Η λέξη ηρωισμός φοβάμαι ότι δεν αποδίδει το ελάχιστο εκείνων των πράξεων αυτοθυσίας των Ελλήνων, πού ήταν καθοριστικός παράγων τής νικηφόρου εκβάσεως τού κοινού αγώνα των εθνών, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δια την ανθρώπινη ελευθερία και αξιοπρέπεια.»
«Εάν δεν υπήρχε η ανδρεία των Ελλήνων και ή γενναιοψυχία τους, ή έκβαση τού Β’ Παγκόσμιο Πολέμου θα ήταν ακαθόριστη.»
(Από ομιλία του στο Αγγλικό κοινοβούλιο στις 24 Απριλίου 1941.)

«Μέχρι τώρα λέγαμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες. Τώρα θα λέμε: Οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες.» (Από λόγο πού εκφώνησε από το BBC τις πρώτες ημέρες τού Ελληνοιταλικού πολέμου.)

«Μαχόμενοι οι Έλληνες εναντίον τού κοινού εχθρού θα μοιρασθούν μαζί μας τα αγαθά τής ειρήνης.»
(Από λόγο πού εκφώνησε στις 28 Οκτωβρίου 1940, όταν επετέθη ή Ιταλία κατά τής Ελλάδας.)

Σέρ Χάρολδ Αλεξάντερ, Sir Harold Leofric George Alexander 1891-1969
Βρετανός Στρατάρχης κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

«Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι ή Ελλάς ανέτρεψε το σύνολο των σχεδίων τής Γερμανίας εξαναγκάσασα αυτήν να αναβάλει για έξι εβδομάδες την επίθεση κατά τής Ρωσίας. Διερωτώμεθα ποία θα ήταν ή θέση τής Σοβιετικής Ενώσεως χωρίς την Ελλάδα.»
(Από ομιλία του στο Βρετανικό κοινοβούλιο στις 28 Οκτωβρίου 1941.)

Γεώργιος ΣΤ’ (1898-1952)
Βασιλεύς τής Μεγάλης Βρετανίας 1936-1952

«Ο μεγαλοπρεπής αγώνας τής Ελλάδος, υπήρξε ή πρώτη μεγάλη καμπή τού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.»
(Από λόγο του στο κοινοβούλιο τον Μάιο 1945.)

Φραγκλίνος Ρούσβελτ, Roosvelt 1882-1945
Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής 1932-1945

«Εις την Ελλάδα παρασχεθεί την 28ην Οκτωβρίου 1940 χρόνος τριών ωρών δια ν’αποφασίσει πόλεμο ή ειρήνη, αλλά και τριών ημερών ή τριών εβδομάδων ή και τριών ετών προθεσμία να παρείχετο, ή απάντησης θα ήταν ή ίδια.»
«Οι Έλληνες δίδαξαν δια μέσου των αιώνων την αξιοπρέπεια. Όταν όλος ο κόσμος είχε χάσει κάθε ελπίδα, ο Ελληνικός λαός τόλμησε να αμφισβητήσει το αήττητο τού γερμανικού τέρατος αντιτάσσοντας το υπερήφανο πνεύμα τής ελευθερίας.»        (Από ραδιοφωνικό λόγο πού εξεφώνησε στις 10/6/1943.)

«Ο ηρωικός αγώνας τού ελληνικού λαού…κατά τής επιθέσεως τής Γερμανίας, αφού τόσον παταγωδώς νίκησε τούς Ιταλούς στην απόπειρά τους να εισβάλλουν στο ελληνικό έδαφος, γέμισε με ενθουσιασμό τις καρδιές τού αμερικανικού λαού και εκίνησε την συμπάθειά του. Προ ενός και πλέον αιώνος, κατά τον πόλεμο τής ελληνικής ανεξαρτησίας, το έθνος μας…εξέφρασε την φλογερή του συμπάθεια για τούς Έλληνες και ευχότανε για την ελληνική νίκη…»
(Δήλωσή του στο Ύπατο Συμβούλιο τής Αχέπα στις 25/04/1941, πού μεταδόθηκε ραδιοφωνικά από τον Λευκό Οίκο.)
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:»10 Απριλίου 1941, μετά την Συνθηκολόγηση με τη Γερμανία παραδίδονται τα οχυρά Παλιουριώτες και Ρούπελ. Οι Γερμανοί εκφράζουν τον θαυμασμό τους στους Έλληνες στρατιώτες, δηλώνουν ότι αποτελεί τιμή και υπερηφάνεια το ότι είχαν σαν αντίπαλο έναν τέτοιο στρατό και ζητούν από τον Έλληνα διοικητή να επιθεωρήσει τον Γερμανικό στρατό ως ένδειξη τιμής και αναγνωρίσεως ! Η Γερμανική Σημαία υψώνεται μόνο μετά την πλήρη αποχώρηση τού Ελληνικού Στρατού.

«Ένας Γερμανός αξιωματικός τής αεροπορίας δήλωσε στον διοικητή τής ομάδος μεραρχιών Ανατολικής Μακεδονίας αντιστράτηγο Δέδεν ότι ο Ελληνικός Στρατός ήταν ο πρώτος στρατός στον οποίον τα στούκας δεν προκάλεσαν πανικό. “Οι στρατιώτες σας’’ είπε, ’’αντί να φεύγουν αλλόφρονες, όπως έκαναν εις την Γαλλία και την Πολωνία, μας πυροβολούν από τας θέσεις των.’’

Πηγή:ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ, τεύχος Απριλίου 2003

*μετά το τέλος της μάχης Έλληνες και Ιταλοί έθαβαν τους νεκρούς .

* είναι αλήθεια ότι τελευταία γίνεται προσπάθεια από το Ελληνικό κράτος ταυτοποίησης και ταφής των νεκρών .

 πηγές :

* προφορικές μαρτυρίες απογόνων των πεσόντων 

* άταφος = δεν μεταφέρθηκαν τα οστά του στην Ελλάδα

                            Αργύρης Κωστόπουλος

                            ερευνητής τοπικής ιστορίας .

ΠΗΓΗ: notiatoualiakmona.blogspot.com