Ακαδημία Ajax ( Εκεί όπου το όνειρο γίνεται πραγματικότητα)

Η ακαδημία της φημισμένης  ολλανδικής ομάδας του Αγιαξ ονομάζεται De Toekomst – Το Μέλλον.

Βρίσκεται δίπλα σ’ ένα αυτοκινητόδρομο, σε μια συνοικία του Άμστερνταμ, αποτελείται από οκτώ καλά διατηρημένα γήπεδα και ένα διώροφο κτίριο που στεγάζει αποδυτήρια, αίθουσες διδασκαλίας, τις εγκαταστάσεις και τα γραφεία για τους προπονητές και τους αθλητικούς επιστήμονες.

Σ’ ένα ευάερο καφέ μπαρ, οι παίκτες σερβίρονται γεύματα και οι επισκέπτες μπορούν να έχουν ένα ποτήρι μπύρα ή ένα καπουτσίνο, με θέα στα γήπεδα προπόνησης.

Με την αυξανόμενη παγκοσμιοποίηση του αθλήματος, το οποίο έχει οδηγήσει τους καλύτερους παίκτες σε πλουσιότερα πρωταθλήματα στην Αγγλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία, ο Άγιαξ έχει γίνει ένα διαφορετικό είδος επιχείρησης – ένα εργοστάσιο παραγωγής ταλέντων.

Παράγει παίκτες και στη συνέχεια τους  πωλεί, συχνά για τεράστια ποσά, στην παγκόσμια αγορά. «Όλες οι σύγχρονες ιδέες για το πώς θα αναπτυχθούν οι νέοι ποδοσφαιριστές αρχίζουν με τον  Ajax», είπε ο Huw Jennings, ένας αρχιτέκτονας του Αγγλικού συστήματος ανάπτυξης ακαδημιών.

Η πρώτη φορά που επισκέφθηκα  το De Toekomst έτυχε να συμπέσει με την άφιξη 21 νέων παικτών, 7 και 8 ετών κυρίως, όλοι από το Άμστερνταμ και την ευρύτερη περιοχή, που εντοπίστηκαν από scouters ως οι πιθανοί μελλοντικοί επαγγελματίες ποδοσφαιριστές.

Όπως τους είδα συναγωνίζονταν 4 εναντίον 4 σε μια σειρά τεσσάρων παιχνιδιών, σ’ ένα μικρό γήπεδο με  τεχνητό χλοοτάπητα, με ένα τείχος γύρω από αυτό, σα να είναι ένα παγοδρόμιο, γήπεδο χόκεϊ.

Ήταν τέλη Νοεμβρίου και το κρύο δυνατό, αλλά τα παιδιά φορούσαν μόνο τις φανέλες τους και φαρδιά σορτς. Εξαπέλυαν σουτ με εκπληκτική δύναμη, η οποία έκανε τους προπονητές που παρίσταναν τους τερματοφύλακες να δειλιάζουν. Η όλη σκηνή επιταχυνόταν με καρτουνίστικη αίσθηση, αλλά  δεν είδα κανέναν να γελάει.

Μετά την ολοκλήρωση μιας σειράς τέτοιων δοκιμών, κάποιοι παίκτες θα πρέπει να  εγγράφηκαν επίσημα στην ακαδημία του Άγιαξ.

Όπως και μερικοί άλλοι επαγγελματικοί σύλλογοι στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, ο Ajax λειτουργεί ένα σύστημα από 60 περίπου εθελοντές scouters, που κάθε Σαββατοκύριακο παρακολουθούν  αγώνες με τη συμμετοχή τοπικών ερασιτεχνικών συλλόγων. (Κάποιος από αυτούς κατά την διάρκεια της εβδομάδας δουλεύει ως φύλακας, κάποιος άλλος είναι κηπουρός κλπ). Η περιοχή του περιλαμβάνεται ανάμεσα στη Χάγη και το Χάρλεμ  είναι για παράδειγμα πολύ καλό έδαφος «κυνηγιού» για παίκτες.

Αυτός λοιπόν ο scouter θα παρατηρήσει  για μήνες ή ακόμη και χρόνια, παίκτες που αγωνίζονται σ’  ένα άλλο σύλλογο, κάποιον προπονητή και μερικές φορές τον  διευθυντή μιας άλλης ακαδημίας.

Ωστόσο για τις περισσότερες οικογένειες, η πρώτη φορά που συνειδητοποιούν  ότι τα παιδιά τους υπολογίζονται σοβαρά από τον μεγάλο Ajax,  είναι όταν φτάνει ένα γράμμα από την ομάδα, που τους ζητά να φέρουν τους γιους τους στην Ακαδημία, για μια πιο προσεκτική ματιά.

Για να κατανοήσουμε στα ελληνικά δεδομένα μια κλήση από  τον Ajax, φανταστείτε ένα παιδί , ας πούμε  από το Περιστέρι, να μάθει ξαφνικά με επιστολή, ότι κλήθηκε, να πάει στο προπονητικό κέντρο του Ολυμπιακού στο Ρέντη για να δοκιμαστεί.

Ένας παίκτης λοιπόν 8 ετών που υπήρξε ανακάλυψη και έγινε δεκτός στην ακαδημία, σημαίνει ότι έχει ολοκληρώσει μόνο το πρώτο μέρος της πρόσκλησης του  Ajax, γιατί στη συνέχεια  μπαίνει σε ένα ανταγωνιστικό καζάνι και σε μια κουλτούρα συνεχούς βελτίωσης, κατά την οποία είτε θα επιβιώσει, είτε θα απορριφθεί.

Περίπου 200 παίκτες εκπαιδεύονται στο De Toekomst , ηλικίας από 7 έως 19 ετών. Και δεν είναι μόνο τα παιδιά των οποίων οι επιδόσεις αξιολογούνται, αξιολογούνται και αυτές των προπονητών και των γονιών.

Δίδονται οδηγίες και στους γονείς, για τις εξωγηπεδικές δραστηριότητες των παιδιών τους,  έτσι ώστε να προστατεύεται πάντα η περιουσία του συλλόγου που είναι οι νεαροί ποδοσφαιριστές.

Τα παιδιά που ξεκινούν από την ακαδημία του Αίαντα, είναι συνδεδεμένα με τα  ιδανικά του Άγιαξ,  που εξακολουθούν να κατέχουν μια μυθική θέση στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, λόγω της καινοτόμου στυλ  ποδοσφαίρου που εγκατέστησε  αυτή η ομάδα την δεκαετία του 1960, και έγινε γνωστό ως total football.

Tα μικρά παιδιά πίνουν το τσάι τους σε κύπελλα Ajax, κοιμούνται σε κουβέρτες Ajax φορώντας Ajax πιτζάμες. Το μόνο που τους αγχώνει είναι αν θα πετύχουν καλούς σχολικούς βαθμούς, γιατί είναι σοβαρό κριτήριο, για το αν θα τους επιτραπεί να μείνουν γι άλλον ένα χρόνο στην Ακαδημία.

Σε μια συνάντηση στην καφετέρια του De Toekomst, ο προπονητής  Patrick Landru, ο οποίος εργάζεται με τις νεότερες ηλικιακές ομάδες της ακαδημίας, μας έδειξε πέντε ονόματα ποδοσφαιριστών από τους «επιμορφούμενους» στην ακαδημία του Ajax, από τους οποίους η ομάδα είχε εισπράξει πάνω από 80.000.000€ για την πώληση των δικαιωμάτων τους  σε άλλους  επαγγελματικούς συλλόγους.

Ο Wesley Sneijder,  ήταν το πρώτο όνομα στη λίστα και ίσως από τους πιο επιτυχημένους  Ολλανδούς  παίκτες . Άρχισε στην ακαδημία του Αίαντα όταν ήταν 7 ετών. Στα 23 του, η Ρεάλ Μαδρίτης για να τον αποκτήσει  πλήρωσε 27 εκατομμύρια ευρώ. Οι υπόλοιποι τέσσερις παίκτες που αναγράφονταν ήταν, όπως ο Σνάιντερ, υψηλόμισθοι επαγγελματίες για συλλόγους εκτός των Κάτω Χωρών και εξέχοντα μέλη της ολλανδικής εθνικής ομάδας.

Στον Ajax, έχει διευκρινιστεί ότι επενδύονται πολλά για να εισπραχθούν πολλά, αυτό είναι το διακύβευμα που επιδιώκεται με την λειτουργία του  De Toekomst που είναι το εργαστήριο για τη μετατροπή νεαρών αγοριών σε επαγγελματίες, του πιο δημοφιλούς αθλήματος  στον κόσμο.

Η ακαδημία Ajax δεν είναι ένα οικοτροφείο. Οι παίκτες όλοι ζουν σε ακτίνα 35 μιλίων από το Άμστερνταμ (κάποιοι από αυτούς έχουν μετακινηθεί στην περιοχή σε φιλοξενούσες οικογένειες, για να παρακολουθήσουν την ακαδημία).

Ο Ajax διαχειρίζεται ένα στόλο από 20 λεωφορεία για να παίρνει τα παιδιά μετά το σχολείο και απασχολεί 15 δασκάλους να εποπτεύσουν τη μελέτη τους, κατά την άφιξή τους.

Οι γονείς  δεν πληρώνουν τίποτα εκτός από μια ονομαστική ασφαλιστική αμοιβή € 12 το χρόνο, και ο σύλλογος καλύπτει τα υπόλοιπα: 24 μισθούς για τους προπονητές, τα ταξίδια σε τουρνουά, στολές και εργαλεία προπόνησης για τους παίκτες και όλα τα άλλα έξοδα που συνδέονται με την εύρυθμη λειτουργία του μηχανισμού παραγωγής ταλέντων.

Ο Διευθυντής της Ακαδημίας  Ajax ξοδεύει ένα μεγάλο μέρος της μέρας του  περπατώντας από γήπεδο σε γήπεδο, παρατηρώντας. Στέκεται συνήθως  απόμερα και στο παρασκήνιο λίγο πριν έρθει προς τα εμπρός, για να παροτρύνει τους  νεαρούς παίκτες για καλύτερη προσπάθεια ή  να διορθώσει κάποιο λεπτό σημείο της τεχνικής τους. Είναι πάντα εκεί βλέποντας, σαν «κατάσκοπος».

Μια  ηλιόλουστη Κυριακή του Μαρτίου, στο περιθώριο του παιχνιδιού της U-15 του Ajax, με την ακαδημία ενός άλλου ολλανδικού επαγγελματικού συλλόγου, παρατήρησα  τον διευθυντή της ακαδημίας πίσω μου. Ήταν μόνος του, φορώντας το μπουφάν του και  σημειώνοντας σε ένα μικρό σημειωματάριο. Η ομάδα του Ajax είχε ήδη σημειώσει δύο γκολ και κυριαρχούσε στο παιχνίδι. Γύρισα τότε στο διευθυντή και του είπα πόσο εντυπωσιασμένος ήμουν από τις ικανότητες και τον τρόπο παιχνιδιού της ομάδας του. «Αλήθεια;», μου απάντησε. «Για μένα αυτό το παιχνίδι που παίζουν σήμερα, είναι πολύ κακό… Παίζουν με λάθος ρυθμό και έχουν πολύ αργή ανάπτυξη».

Κατά τη διάρκεια των προπονήσεων  του  Ajax, δεν ακούγονται δυνατές φωνές ή το γέλιο των αγοριών, δεν ακούγεται τίποτα, εκτός από το κτύπημα της μπάλας  και την διδασκαλία – εκπαίδευση των προπονητών.

Η ατμόσφαιρα θυμίζει την προπόνηση ατομικού αθλήματος, όπως για παράδειγμα του τένις, του γκολφ ή της  γυμναστικής. Άλλο ένα στοιχείο της επιτυχίας της ακαδημίας είναι ότι τα παιδιά δεν παραξεθαρρεύουν.

Σε ότι αφορά το πρόγραμμα προπόνησης διαπίστωσα ότι, μέχρι την ηλικία των 12 ετών,  τα παιδιά προπονούνται μόνο τρεις φορές την εβδομάδα και παίζουν ένα παιχνίδι το Σαββατοκύριακο.

«Για τους μικρούς, πιστεύουμε ότι είναι αρκετό», λέει ο διευθυντής των ακαδημιών. «Έχουν μια ιδιωτική και οικογενειακή ζωή. Δεν θέλουμε να πάρουμε περισσότερα απ’ αυτούς. Όταν δεν είναι μαζί μας, παίζουν στους δρόμους. Παίζουν με τους φίλους τους. Μερικές φορές αυτό είναι πιο σημαντικό. Έχουν την μπάλα στα πόδια τους, χωρίς κανείς να τους λέει τι να κάνουν».

Μέχρι την ηλικία των 15 ετών, τα παιδιά προπονούνται  πέντε φορές την εβδομάδα. Σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, η κατάρτιση σε μεγάλο βαθμό αποτελείται από μικρά παιχνίδια και ασκήσεις στις οποίες οι παίκτες σε διάφορες συνθέσεις,  πρέπει να κινηθούν γρήγορα και να κλωτσήσουν  την μπάλα πολύ δυνατά ο ένας στον άλλο σε κοντινή απόσταση.

Ο Ajax κρατά ένα λεπτομερή φάκελο για κάθε παίκτη από τη στιγμή που εισέρχεται στην ακαδημία. Ήμουν στο γραφείο του  επικεφαλής φυσιολόγου του συλλόγου, όταν ένα 14χρονο αγόρι χτύπησε την πόρτα του, ανυπομονώντας να μάθει τα αποτελέσματα της τελευταίας μέτρησης σωματικού λίπους, το οποίο ήταν πολύ υψηλή την τελευταία φορά. «Σημειώνεται  η υπέρβαση των ορίων  και την πρώτη φορά είμαστε αρκετά ελαστικοί», μου είπε. «Έχουμε ένα πρόγραμμα με  διαιτολόγο. Οι προτάσεις για διατροφή γίνονται σε όλα τα παιδιά και καλούμε όλους τους γονείς για τη διατροφική ενημέρωση. Επίσης έχουμε ειδικά προγράμματα άσκησης».

Όταν επισκέφθηκα ξανά την ακαδημία , είδα αρκετές  από τις ομάδες  να συμμετέχουν σε ένα εξαντλητικό παλίνδρομο τρέξιμο, παρόμοιο με αυτό που τρέχουν οι  καλαθοσφαιριστές – μια σειρά σπριντ πίσω-και-εμπρός, με σύντομη ανάπαυση, στην οποία οι συμμετέχοντες  πέφτουν  κάτω από εξάντληση μέχρι να μείνει μόνο ένας. (σύστημα beep, μέτρησης αντοχής και ψυχικού σθένους).

Φορούσαν συσκευές για τη μέτρηση του καρδιακού ρυθμού τους και ο γυμναστής μου εξήγησε: «Αν λένε, είμαι κουρασμένος, μπορούμε να το δούμε αργότερα και να τους πω ότι αυτό  που έδειξε η οθόνη της καρδιάς σου είναι ότι λειτούργησε μόνο στο 75 τοις εκατό της μέγιστης δυνατότητας της. Έτσι θα πρέπει να το κάνουμε και πάλι σε μια εβδομάδα. Καταλαβαίνουν λοιπόν  ότι δεν είναι μια τιμωρία, είναι μια ευκαιρία να εξελιχθούν και να αποκτήσουν καλύτερη φυσική κατάσταση».

Το De Toekomst δεν είναι  χώρος όπου μπορείτε να έρθετε  και να ακούσετε τη ρομαντική άποψη του αθλητισμού. Κανείς δεν προσποιείται ότι η ακαδημία είναι κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά είναι. «Εδώ πωλούνται οι….Wesley Sneijder, για ένα μεγάλο ποσό χρημάτων».

Συνεχίζοντας την κουβέντα ακούω ότι , κατά μέσο όρο, ένα έως δύο από  τα «προϊόντα» της De Toekomst ανά σεζόν, θα ανέβει στην πρώτη ομάδα και θα κάνει μια σημαντικά καλή σταδιοδρομία. Οι υπόλοιποι θα δοθούν σε ομάδες της Δεύτερης ή της Τρίτης Επαγγελματικής Κατηγορίας.

Το σύστημα της ακαδημίας τουAjax  έχει και τους επικριτές του. Κάποιοι υποθέτουν ότι επειδή η πρώτη ομάδα δεν είναι πλέον μια ανταγωνιστική δύναμη στην Ευρώπη και δεν προσδοκεί σταθερά  να  τερματίζει πρώτη στην Eredivisie, στην κορυφή  του ολλανδικού επαγγελματικού πρωταθλήματος, δεν είναι πλέον ομάδα που συγκεντρώνει κορυφαία ταλέντα. Αλλά αν όλοι αυτοί που εκπαιδεύονται στο De Toekomst  και παίζουν τώρα αλλού, επέστρεφαν στον Ajax , αυτός θα μπορούσε να ανταγωνιστεί με οποιαδήποτε ομάδα στον κόσμο. Η πιο ουσιαστική κριτική είναι ότι ο  Ajax έχει γίνει πάρα πολύ εμπορικός και σκληρός, χωρίς συναίσθημα σύλλογος.

Υπάρχουν δύο τρόποι για να γίνει κανείς  παγκόσμιας κλάσης ποδοσφαιριστής.

Ο ένας είναι να περνάς ατελείωτες ώρες σε παιχνίδια που παίζονται σε  πάρκα, δρόμους, σοκάκια. Αυτός είναι ο τρόπος της Βραζιλίας, αλλά και το μοντέλο στο μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης Νότιας Αμερικής, την Κεντρική Αμερική και τις εστίες ποδοσφαίρου της Αφρικής. Τα παιδιά παίζουν όλη την ώρα και με δική τους μπάλα.

Ο άλλος τρόπος είναι η μέθοδος Ajax. Επιστημονική κατάρτιση. Προσοχή στη λεπτομέρεια. Ο χρόνος που δαπανάται σε επαφή με την μπάλα. Δεν παίζουμε συνεχή παιχνίδια χωρίς οργάνωση .

Η επιτυχία του Ajax δεν θα ήταν δυνατή αν δεν αντλούσε παίκτες από μια καλά οργανωμένη και  καλά χρηματοδοτούμενη ποδοσφαιρική κουλτούρα. Κάθε πόλη οποιουδήποτε μεγέθους στην Ολλανδία έχει ένα ερασιτεχνικό σωματείο, με άρτια καταρτισμένους προπονητές και μια ακαδημία για τους δικούς της παίκτες  σε υψηλό επίπεδο.

πηγή:Τάκης Κεφάλας, Football-Academies.gr